Przejdź do zawartości

Uwertura francuska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Uwertura francuska – forma muzyczna, powstała w XVII wieku we Francji[1][2][3], upowszechniona w całej Europie i praktykowana przez wielu kompozytorów do połowy XVIII wieku[1][4]. Zbudowana jest z dwóch zasadniczych części:

  • pierwszej o marszowym, uroczystym charakterze, rytmie punktowanym i fakturze akordowej[1][2],
  • drugiej najczęściej w żywszym tempie, w formie fugi[1][2].

W wielu utworach tego gatunku po części fugowanej następowała coda, nawiązująca charakterem i motywiką do pierwszego odcinka[1].

Pierwszym kompozytorem, który z rozmysłem stosował oba typy uwertury i uznany został za twórcę tej formy, był Jean-Baptiste Lully, który w 1658 roku tak właśnie rozpoczął balet Alcidiane[1][2]. Formę tę uprawiało wielu kompozytorów barokowych, m.in. Jan Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel, Georg Philipp Telemann, Jean-Philippe Rameau i inni[1][3].

Specyficzny charakter uwertury francuskiej, zwłaszcza jej pierwszej części, majestatycznej w wyrazie, a jednocześnie o rytmice marszowej, wynikał prawdopodobnie z tego, że w praktyce dworu w Wersalu służyła ona jako tło muzyczne dla wejścia króla na salę, w której odbywało się przedstawienie operowe[1].

Nie należy mylić uwertury francuskiej z uwerturą włoską, trzyczęściową formą muzyczną o układzie części szybka-wolna-szybka.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji G. Waterman, J. Anthony, French overture, „Grove Music Online”, Oxford University Press, 2001, DOI10.1093/gmo/9781561592630.article.10210 [dostęp 2017-06-11].
  2. a b c d OnMusic Dictionary - Term [online], dictionary.onmusic.org [dostęp 2017-06-11].
  3. a b D. Kern Holoman, French Overture [online], smartsite.ucdavis.edu [dostęp 2017-06-11].
  4. Definition of FRENCH OVERTURE [online], www.merriam-webster.com [dostęp 2017-06-11] (ang.).